Opinie27 april 2010Rob Hopkins en Paul Hendriksen,
mede-oprichters Transition Towns-beweging in Groot-Brittannië en Nederland
Aswolk gunt ons een blik in de toekomst
Rozenkwekerij in Afrika.
reacties (2) print stuur artikel door Als rond 2020 fossiele brandstoffen schaars worden, hapert het luchtverkeer ook. Daarop moeten we ons voorbereiden.
De vulkaanuitbarsting van de Eyjafjallajökull legde gedurende enkele dagen een groot deel van de Europese luchtvaart stil. Nu deze weer op gang komt, juichen politici, reizigers en luchtvaartmaatschappijen in koor. Maar bekijk de tijdelijke vliegstop eens door een andere bril. Dit was een goede les voor de toekomst, eentje zonder fossiele brandstoffen.
Behalve passagiers en luchtvaartmaatschappijen had onder meer ook Kenia te lijden van de onvrijwillige vliegpauze. Het land verloor 2 miljoen dollar per dag aan gederfde exportinkomsten voor zijn tuinbouwsector. Tonnen rozen en andere versproducten bestemd voor onder meer Nederland en Engeland werden dagelijks weggegooid.
Deze ervaring geeft een kijkje in de nabije toekomst waarin goedkope olie een schaars goed wordt. Een toekomst die volgens de meeste analisten tussen nu en pakweg 2020 werkelijkheid zal zijn geworden. Olieschaarste in combinatie met klimaatverandering dreigen een zware wissel te trekken op wat wij in het dagelijks leven als normaal zijn gaan beschouwen.
Deze vulkaanuitbarsting laat zien hoezeer we onze samenleving afhankelijk hebben gemaakt van goedkope fossiele brandstoffen en het daarop gebaseerde transportsysteem over lange afstanden. Toch hebben we al meerdere waarschuwingen gehad. In 2000 staakten de Britse vrachtwagenchauffeurs. Door het stilvallen van vrachtvervoer werden supermarkten niet meer bevoorraad en dreigde er een voedselcrisis. Hetzelfde leek afgelopen winter te gebeuren wegens langdurig door sneeuw geblokkeerde wegen. Een ander voorbeeld is de plotselinge piek in de olieprijzen in juli 2008. In veel ontwikkelingslanden ontstonden al snel broodrellen. Rijke landen zetten grootschalig in op het omzetten van voedselgewassen in biodiesel, wat de situatie nog verergerde.
En nu dus het stilvallen van de luchtvaart. De aandacht van de media ging uit naar het menselijk leed op het vliegveld, niet naar hoe verbazingwekkend afhankelijk we ons hebben gemaakt van vliegverkeer. Er hoeft maar iets te gebeuren en reizigers stranden zonder uitzicht op alternatief vervoer, exportsectoren van ontwikkelingslanden balanceren op de rand van een bankroet, en onze toevoer van verse groente en fruit hapert. Vanuit de aanname dat energie altijd goedkoop en overvloedig aanwezig is, hebben we een samenleving gecreëerd die uitermate kwetsbaar is voor onverwachte invloeden van buitenaf. Een andere belangrijke factor vormt klimaatverandering, nota bene een bijproduct van diezelfde fossiele brandstoffen.
Zeker in tijden van economische crisis neigen velen te vergeten dat het vliegverkeer verantwoordelijk is voor een aanzienlijk deel van de door mensen veroorzaakte CO2- uitstoot. Eyjafjallajökull pompt zo’n 150.000 ton CO2 per dag de atmosfeer in. Maar de Europese luchtvaart is verantwoordelijk voor meer dan het dubbele.
Als we de klimaatverandering uit de hand laten lopen, zal dat structureel ontwrichtende gevolgen hebben voor vrijwel alle aspecten van het moderne leven. De maatregelen die nodig zijn om zo’n scenario te voorkomen, kunnen het vliegverkeer onmogelijk ontzien. Wie het tegendeel beweert, doet aan struisvogelpolitiek.
De luchtvaart zit al ongeveer aan de top van zijn brandstofefficiëntie. Vliegen op elektriciteit en waterstof is voorlopig fantasie, inzet van biobrandstoffen zou een humanitaire ramp veroorzaken door het verlies aan landbouwareaal voor voedselgewassen. We hebben geen andere optie dan bewust, gericht én met spoed toe te werken naar het einde van de luchtvaart zoals we die kennen.
We kunnen ook zonder rozen uit Kenia of ingevlogen sperzieboontjes en aardbeien van buiten het seizoen. Als Kenianen de kans (en waar nodig hulp) krijgen om te investeren in hun eigen regionale economie en voedselvoorziening, zijn zij in een toekomst met hoge brandstofprijzen ook beter af.
We hebben een keuze. We kunnen ons aanpassen, en als we dat doen, krijgen we er een samenleving voor terug die gezonder, veerkrachtiger en in sociaal en ecologisch opzicht in harmonie kan zijn met de planeet...
reageren, dat kan, in maximaal 150 woorden,
ten behoeve van de redactie
voorzien van je naam,
adres en telefoonnummer.
per email: podium@trouw.nl
per post naar Redactie Podium Trouw,
Postbus 859,
1000 AW Amsterdam.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten