Olie is echt, geld is fictie

De schuldencrisis komen we ooit wel weer uit, de energiecrisis blijft met ons en gaat ons meer kosten.
Dat zegt Hans de Geus, beurscommentator van RTLZ. (11-11-11).

Olieprijs blijft hoog
Valt het u ook op? Terwijl het herstel wereldwijd hard op zijn retour is en aandelenmarkten flinke duikelingen doormaken, blijft de prijs voor een vat ruwe olie fier overeind.
Oorzaak: ondanks de sterk toenemende vraag uit opkomende economieën, lukt het de laatste jaren niet meer om de olieproductie op te voeren.
Meer dan ooit werd daarom dit jaar reikhalzend uitgekeken naar wat het Internationaal Energie Agentschap (IEA) te melden zou hebben in het belangrijkste jaarlijkse energierapport, de World Energy Outlook.

Aanbod olie blijft achter

Om aan de toenemende vraag te voldoen, moeten we volgens de chef-econoom van het IEA, Fatih Birol, de komende 25 jaar twee nieuwe Midden-Oostens vinden.
Omdat de kans dat dat lukt nihil is, had hij eerder al een keer geroepen dat "Oil could hit $150 a barrel soon". Overigens hadden we allang kunnen zien aankomen dat we tegen de grenzen van de groei aan gaan lopen: sinds begin jaren '80 consumeren we meer olie dan er aan nieuwe velden ontdekt wordt.

Wereld draait voorlopig nog op fossiel

Er wordt inmiddels natuurlijk hard gewerkt aan het ontwikkelen en inzetten van alternatieve bronnen van energie, hernieuwbaar of fossiel, maar de opschaling daarvan kost tientallen jaren. Die tijd hebben we niet.
Er dreigen de komende twee tot drie decennia grote tekorten. En al zouden we snel veel elektriciteit uit zonnepanelen kunnen winnen: voorlopig draait de economie nog vooral op vloeibare brandstof en dat verander je niet zomaar.
Nederland is voor 94% afhankelijk van fossiele energiebronnen;
olie maakt daar met 50% het grootste deel van uit.

Welvaart=productiviteit=energie

Het belang van betaalbare energie voor de economie kan je haast niet overschatten. Groei en rijkdom zijn afhankelijk van productiviteitsgroei. Productiviteit is, hoe je het ook wendt of keert, het met behulp van techniek en machines vervangen van mensenhandjes door energie.

Het begon in de Industriële revolutie op lokale schaal - de output van textiel per werknemer kon omhoog door de inzet van kolen en stoommachines.
De laatste decennia is de hele wereld één groot weefgetouw geworden; een hyperefficiënt eco-systeem waarbij ieder stapje in de waardeketen plaatsvindt daar waar dat het goedkoopst en best kan worden gedaan.
Dat wordt mogelijk gemaakt door betaalbaar transport, ergo energie.

Kwetsbaar

Dat die geïntegreerde globale economie kwetsbaar is, dat hebben we gezien aan de aardbeving en Fukushima en, recent, met de overstromingen in Thailand.
Als er ergens één schakeltje van dit complexe productieproces uitvalt, zijn overal ter wereld de gevolgen merkbaar. Blijvend dure en schaarse energie heeft het effect dat alle schakeltjes tegelijk disfunctioneel worden. Het mondiaal eco-systeem van productie desintegreert.
We zullen weer zelf dingen in de buurt moeten gaan maken.
Daar zitten positieve kanten aan, maar betekent een enorme omschakeling en vooral: verlies aan productiviteit. Minder koopkracht dus.

Olie is echt, geld is fictie

De urgentie van de energieuitdaging is enorm;
energie is wezenlijk voor onze moderne manier van leven, en de voorziening ervan is in het gedrang.

Maar in plaats van daar keihard over na te denken en aan te werken, bakkeleien we vooral over schulden en geld en banken en aandelenkoersen.
Of nog erger: lopen politici vast in die financiële zaken, die voor de echte economie in feite secundair zijn.
Althans, in Europa doen we dat.
Chinezen weten dat er wél wat belangrijker is. Die steken hun energie in het veiligstellen van energie.

Hans de Geus